تفاوت فرش ماشینی و دستباف
نخستین راهی که برای تشخیص فرش دستبافت از فرش ماشینی وجود دارد درخشندگی فرش های ماشینی نسبت به فرش دستبافت است. خب باید گفت که فرش ماشینی به دلیل استفاده شدن از نخ‌های مصنوعی همچون ویسکوز و پلی استر و اکرولیک و … شفاف‌تر و درخشنده‌ترنوع دستی هستند.
اما در مقابل فرش های دستبافت بخاطر بهره بردن از پشم و رنگرزی طبیعی و گاهی شیمیایی به اندازه فرش های ماشینی درخشندگی و شفافیت ندارند و به مرور زمان در طول سال‌ها کار کردن رنگ‌هایشان روشن و درخشنده‌تر می‌شود.
نکته قابل توجه اینکه فرش های ماشینی همگی سطحی صاف و بدون هیچ اختلافی هستند که با دست کشیدن روی آن کاملا قابل تشخیص است ولی دستبافته ها معمولا نسبت به فرش ماشینی سطحی ناصاف‌تر دارند.
طرح و نقشه
اما یکی از مهمترین نکاتی که با مطالعه و البته دقت به آن می‌توانید فرش ماشینی را از دستبافت تشخیص دهید این است که نقش‌ها و الگوهایی که از فرش دستبافت کپی و از سوی ماشین بافندگی بافته می‌شود کمی متفاوت است. نقش‌ها و الگوها در فرش های دستبافت گاهی با کمی خطا و شکنندگی و به ندرت بالازدگی رج‌ها به اجرا در می‌آیند ولی وقتی اینگونه نقوش به دستگاه داده می‌شوند شاهد فرشی با نقش‌های دقیق و منظم و بدون خطا خواهید بود. در مجموع باید گفت فرش های ماشینی از نقش های بدون هیچ ایرادی بهره می‌برند ولی بافنده ای که فرش دستبافت می‌بافد گاهی به دلیل خستگی یا هر علت دیگری دچار خطا می‌شود که در این هنر موضوعی عادی بشمار می‌رود.
بازدید از پشت دستبافته
یکی از راه‌هایی که شما را کمک می‌کند تا بتوانید فرش ماشینی را از دستبافت تشخیص بدهید این است که فرش را تا بزنید و به پشت آن نگاه کنید. نوع گره های فرش دستبافت با فرش ماشینی با یکدیگر اختلاف دارند. گره های فرش دستبافت تا حدی نامنظمی در آن دیده می‌شود ولی فرش ماشینی سطح صاف و یکدست و با گره‌هایی بدون هیچ برآمدگی و اختلافی است. شما در فرش دستبافت می‌توانید پودهایی که به فرش داده شده را ببینید.
اندازه
فرش های دستبافت همچون قالی و قالیچه و پرده ای و کناره و … معمولا با اندازه طبیعی که برای آنها لحاظ می‌شود چندین سانتی‌متر اختلاف دارند ولی در فرش ماشینی با محصولی با ابعادی دقیق روبرو هستید. باید گفت خطاهای کوچکی که در ابعاد فرش دستبافت به واسطه بافنده رخ می‌دهد در فرش ماشینی دیده نمی‌شود.
تفاوت در تار و پود و شیرازه
استحکام در فرش دستبافت بر عهده پود است. در برخی مناطق پس از هر رج یک پود گذاشته می‌شود، در برخی مناطق از دو پود کلفت و نازک و در معدود مناطق هم از ۳ پود. این پود بر اساس مناطق رنگبندی خاصی دارد و البته خبرگان فرش قابل تشخیص نوع بافت و منطقه بافندگی می‌شوند. در فرش ماشینی پودها توسط دستگاه دور دوزی می‌شوند و این تکنیک منجر به نمایی یکنواخت و منظم در اینگونه فرش‌ها می‌شود که البته یک مشخصه خوبی برای تشخیص فرش دستبافت از ماشینی است.
به ریشه ها نگاه کنید
ریشه های فرش دستبافت جزیی از خود فرش است یا در واقع جزیی از چله است ولی در فرش ماشینی این ریشه ها که از نخ مصنوعی است به فرش دوخته می‌شوند. ریشه های فرش ماشینی نسبت به فرش دستبافت شق و رق هستند ولی در فرش دستبافت کمتر شاهد مرتب بودن از نوع ماشینی را شاهد هستید.
تفاوت در ثبات رنگ فرش
یکی دیگر از جنبه‌های تفاوت فرش دستباف و ماشینی، ثبات رنگ آنها هنگام شست‌وشو است. الیاف مورد استفاده در فرش دستباف، با استفاده از مواد طبیعی رنگ شده‌اند. این رنگ‌ها با وجود تنوع و زیبایی که دارند، هنگام شست‌وشو چندان پایدار نیستند. برای همین، فرش دستباف در فرآیند شست‌وشو رنگ پس می‌دهد. این مشکل در مورد فرش ماشینی وجود ندارد و بدون هیچ نگرانی می‌توان آن را شست.
فرش کاشان
شهر کاشان با جمعیتی حدود ۱۲۰هزار نفر ، درست در میان تهران و اصفهان و در حاشیه دشت کویر قرارگرفته است. این شهر از مدت ها قبل به خاطر پارچه ها و سفال هایش معروف بوده است. این شهر به عنوان یک مکان تجاری و همچنین استراحتگاه در امتداد جاده ابریشم همواره مورد اهمیت بوده است. فرش معروف اردبیل که هم اکنون قابل بازدید در Victoria and Albert Museum لندن است، گفته می شود که در قرن شانزدهم در شهر کاشان بافته شده است. به علاوه فرش های امروزی که به نام فرش دستباف کاشان به فروش می رسند دارای سابقه بسیار خوبی هستند.
این فرش ها به صورت دستی در خود شهر کاشان و روستاهای اطراف آن بافته می شوند. برجسته ترین فرش ها در دوره صفویه در بین سال های (۱۵۰۲-۱۷۳۶) میلادی تولید شده اند. بعد از یک دوره رکود، فرش هایی با کیفیت بالا دوباره در اواخر قرن نوزدهم تولید شدند. این فرش ها از گره های ایرانی با تراکم گره بسیار بالا ، تار و پودی از پنبه و از موادی با کیفیت بسیار مرغوب تولید می شوند. الگوهای آنها شامل قاب بندی آذینی، طرح هایی از طاقچه ها و در ختان و نقش های برجسته و تمام گلدار است که به زیبایی طراحی شده اند. رنگ زمینه و غالب آنها آبی، قرمز و بژ است.
کیفیت این فرش ها، بسیار متفاوت است. برخی از آنها با آنکه در کاشان تولید نشده اند، اما تحت نام فرش کاشان به فروش می رسند.
فرش اصفهان
شهر اصفهان در مرکز ایران، شرق کوه های زاگرس و غرب کویر واقع شده است. امروزه این شهر یکی از مهمترین شهر های صنعتی با جمعیتی در حدود ۱.۲ میلیون محسوب می شود. برای بسیاری از مردم، اصفهان احتمالا مهمترین جاذبه توریستی در ایران به شمار می آید. از نظر معماری این شهر یک شاهکار است و یکی از بهترین ها در جهان اسلام است.
میدان بزرگ امام با داشتن دو مسجد و مکان های دیگر ، پارک ها و پل های قدیمی در بازدیدکننده های این شهر ، حس شرق را به معنای واقعی متجلی می سازد.
اصفهان در دوران سلطنت صفویان، پایتخت ایران بود (۱۵۰۲-۱۷۳۶). شاه عباس قدرتمند به شدت به معماری، هنر و صنایع دستی گرایش داشت. مسجد امام که شبیه یک کاروان بزرگ است در دوره حکومت او ساخته شد. در انتهای جنوبی میدان امام مسجد امام قرار دارد.
بسیاری از مردم براین باورند که مسجد امام بهترین مسجد در کل ایران است. در یک طرف آن مسجد شیخ لطف الله و رو به روی آن کاخ عالی قاپو واقع شده است. دور تا دور میدان را فروشگاه های مینیاتور فروشی ، طلا فروشی ها، شیرینی فروش ها، پارچه فروشی ها و تعداد زیادی چایخانه احاطه کرده است.
بازار بزرگ از قسمت شمالی میدان جمعا حدود ۵ کیلومتر، به سمت بخش های قدیمی تر شهر و مسجد جامع که در قرن یازدهم ساخته شده است امتداد دارد. برای یک بازدیدکننده به سادگی قابل فهم است که چرا شهر اصفهان از قرن شانزدهم به نصف جهان معروف شده است.